Việc xử lý nước thải bằng phương pháp sinh học được coi là công nghệ đạt hiệu quả cao và luôn thân thiện với môi trường. Trong đó, bùn vi sinh là thành phần không thể thiếu trong quá trình xử lý nước thải.
Bùn vi sinh là những quần thể sinh vật, vi sinh vật bao gồm: vi khuẩn, nấm, Protozoa, tích trùng và các loại động thực vật không xương,… Bùn có dạng bóng, màu nâu xám, có kích thước từ vài chục đến vài trăm micromet. Vi sinh vật sử dụng các chất hữu cơ trong nước thải làm chất dinh dưỡng, vì thế sẽ loại bỏ các chất hữu cơ ô nhiễm ra khỏi nguồn nước.
Để quá trình nuôi bùn vi sinh diễn ra thuận lợi, chúng ta cần chuẩn bị các công đoạn thật tốt như sau:
1. Kiểm tra hệ thống trước khi tiến hành nuôi cấy
► Kiểm tra công nghệ có đạt chuẩn để tiến hành nuôi cấy hay không?
- Việc kiểm tra hệ thống xử lý nước thải có đạt tiêu chuẩn hay không phải cần người có chuyên môn về công nghệ xử lý nước thải, hiểu được các nguyên lý, cơ chế xử lý của từng công trình, kinh nghiệm thực tế;
- Đánh giá được các yếu tố có khả năng gây ảnh hưởng đến quá trình xử lý;
► Kiểm tra lưu lượng nước thải đầu vào, các yếu tố điều kiện tự nhiên và nhân tạo
- Công nghệ xử lý nước thải bằng sinh học thì hàm lượng và nồng độ ô nhiễm nước thải đầu vào gây ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng nuôi cấy và sự phát triển của vi sinh vật;
- Nước thải sinh hoạt hoặc sản xuất trước khi đưa qua hệ thống xử lý sinh học phải đảm bảo các yếu tố sau:
- ♦ pH = 6,5 – 8,5
- ♦ Nhiệt độ: 10 – 400C
- ♦ Nồng độ Oxy hòa tan: DO = 2 – 4mg/l
- ♦ Tổng chất rắn hòa tan: TDS < 15g/l
- ♦ Chỉ tiêu BOD5 < 500mg/l (tỷ lệ BOD5/COD > 0,5). Không chứa các chất hoạt động bề mặt như dầu mỡ, xà phòng, các chất tẩy rửa và chất độc gây ảnh hưởng đến khả năng xử lý vi sinh vật,…
- ♦ Cung cấp chất dinh dưỡng theo tỷ lệ: BOD5:N:P = 100:5:1
2. Khởi động hệ thống mới hoàn toàn hoặc nuôi cấy lại hệ thống
Trước khi tiến hành nuôi cấy cần phải khởi động hệ thống, kiểm tra hệ thống và cài đặt các thông số của các thiết bị trong hệ thống như: Bơm chìm, máy khuấy, máy thổi khí, bơm định lượng,…. Nhằm điều chỉnh lưu lượng nước thải, lưu lượng khí cấp cho hệ thống xử lý sinh học.
3. Hướng dẫn nuôi cấy bùn vi sinh cho hệ thống
Bổ sung một lượng bùn vi sinh vừa đủ để làm cơ chất và các chất nền có sẵn trong bùn vi sinh. Sau đó sẽ tiến hành các bước nuôi cấy vi sinh như sau:
Bước 1: Bổ sung lượng bùn vi sinh đã tính toán trước vào bể (nồng độ bùn cấp vào khoảng từ 10 – 15% trên tổng nồng độ bùn cần thiết cho hệ thống. Toàn bộ thời gian nuôi cấy sẽ được kiểm soát về nồng độ nước thải đầu vào, cân đối chất dinh dưỡng cần thiết cho vi sinh vật phát triển.
- ♦ Ban đầu cần bổ sung thêm men vi sinh vào bể xử lý
- ♦ Kiểm tra chỉ số DO trong nước thải
- ♦ Kiểm tra các thông số: pH, Nhiệt độ, SV30 (đạt từ 15-20%), độ màu, mùi của bùn. Ngoài ra kiểm tra khả năng tạo bông và khả năng lắng của bùn
- ♦ Kiểm tra bùn và nếu cần phải bổ sung chất dinh dưỡng để đạt tỷ lệ BOD5:N:P = 100:5:1
Bước 2: Nếu hệ thống đã hoạt động ổn định, theo dõi kiểm tra lượng nước ra mỗi ngày. Nếu thấy chất lượng đầu ra không đạt phải xem xét lại chế độ hoạt động, kiểm tra thông số đầu vào, đánh giá bùn, theo dõi nước đầu vào, tăng thời gian lưu cho bể để bảo đảm lượng nước ra luôn luôn đảm bảo đạt Quy chuẩn.
